Geen idee wie er mee is begonnen. Maar opeens was daar in alle tijdschriften de Jip-en-Janneketaal. Sommige magazines hielden nog een tijd stug vast aan hun mooie volzinnen, maar uiteindelijk bogen ook zij het hoofd en schaften alle zinnen van meer dan 2 regels af.
Dahag, ondergeschikte en nevenschikkende bijzinnen. Doe maar gewoon. Nederlanders lijken niet gecharmeerd van hoogdravende taal. Of moet ik zeggen: niet meer. Want ooit waren lange zinnen heel gewoon. (Ja, taal lijkt wel wat op geluk.)
Taaletiquette en zinslengte
Natuurlijk zijn er wel taalregels die iets voorschrijven over zinslengte. Die regels zijn nuttig, want ze helpen je bij het schrijven van een tekst. Eén zo’n regel luidt: zorg voor afwisseling in zinslengte. Variatie in korte en langere zinnen houdt een tekst boeiend. Hetzelfde geldt voor een heldere zinsopbouw. Als een tekst stroef loopt, rammelt of lastig leesbaar is, ligt dat zelden aan de zinslengte, maar meestal aan de opbouw van de zinnen en van de tekst. Ook moet je bij het schrijven rekening houden met je doelgroep. Wat kan je lezer aan?
Leesbare tekst
Toch kun je in z’n algemeenheid zeggen dat de zinnen in kranten, tijdschriften en boeken de laatste 50 jaar steeds korter zijn geworden. Begrijp me goed: ik vind dat een tekst helder leesbaar moet zijn. En inderdaad zijn korte zinnen vaak makkelijker te begrijpen dan ellenlange formuleringen. Maar naar mijn mening wordt de lezer tegenwoordig nogal eens onderschat. En die onderschatting heeft op lange termijn een vervelende bijwerking: lezers raken langere zinnen ontwend en hebben daardoor steeds meer moeite om ze te begrijpen. Een te hoog Jip-en-Jannekegehalte kan dus leiden tot afstomping. Zonde!
LOL
Daar staat tegenover dat de taal ook weer wordt verrijkt door sms-idioom, twitterteksten, facebookjargon en chattaal. Je had 25 jaar geleden raar opgekeken van een ansichtkaart met de tekst omg, lol of yolo. Terwijl je nu al raar opkijkt van een ansichtkaart. Vintage correspondentie!
Een volzin op z’n tijd…
Ook de zinslengte van mijn eigen teksten is in 20 jaar tijd gehalveerd. Maar als jullie graag een ouderwets lange zin lezen: het kost mij niet de minste moeite er eentje te produceren
die gewoon zijn eigen koers mag volgen zonder zich iets aan te trekken van het door de gangbare media opgelegde maximum van een schamele 15 woorden per zin; een zin die als een meanderend beekje door het landschap van de taal slingert; die niet meteen al zijn geheimen prijsgeeft, maar je meeneemt richting horizon en je nieuwsgierig maakt naar wat gaat komen!
Tekst op doelgroep
Dat was een zin met 82 woorden. Ben je er nog? Ok, ik strooi niet vaak met zulke tachtigplussers, want dan haken al mijn lezers af. Maar het goede nieuws is: ik schrijf op maat, dus het kan helemaal zoals je het hebben wilt!